Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın birlikte yürüttüğü, 1 Ocak 2022’de yürürlüğe girmesi planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kapsamında Kıdem Tazminatı’nda birtakım değişikliğe gidilecek.
Yeni Kıdem Tazminatı Sistemi
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi adı altında gelen yeni Kıdem Tazminatı düzenlemelerinin getirilerine bakacak olursak;
İçerisinde iki model barındıracak. Mevcut çalışanlar için 1’inci model zorunlu olurken 2’nci model isteğe bağlı uygulanacak.
Birinci modelde:
Mevcut sistemde her bir yıl için yatırılan 30 günlük kıdem tazminatı yeni sistemde 19 gün üzerinden hesaplanacak. Kalan 11 günlük Kıdem Tazminatı hakkı ise devletin oluşturduğu Kıdem Tazminatı Fonu’nda birikecek.
İkinci modelde ise:
19 günlük Kıdem Tazminatı mevcut sistemdeki gibi devam ederken kalan 11 gün için işveren tarafından her ay brüt ücretin yüzde 3’ü oranında Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne (TES) prim yatırılacak.
İşçinin maaşından da TES’ e kesinti yapılması söz konusu olacak. İşçi Kıdem Tazminatı için prim ödeyecek.
- Asgari ücret işçinin gereksinimlerini karşılamaya yetecek en düşük ücret iken yeni sistem gereğince asgari ücretliden brüt maaşın yüzde 0.5’ i kesintiye uğrayacak.
- Bir asgari ücretten çok, iki asgari ücretten az alanlardan yüzde 1.5 kesinti olacak.
- İki asgari ücretten çok maaş alanlardan ise yüzde 2.5 kesinti yapılacak.
60 Yaşından Önce Kıdem Tazminatı Alma Koşulları
Yeni gelecek sistemle birlikte Kıdem Tazminatı almak zorlaşacak.
60 yaşından önce kıdem tazminatı almak şartlara tabi tutulacak. 60 yaşından önce Kıdem Tazminatı almak isteyen çalışanda;
- ilk kez konut alımı,
- evlilik,
- ağır hastalık,
- bir defalığına işten çıkış gibi şartlar aranacak.
Ve 60 yaşından önce bu sebeplerden ötürü alınabilecek Kıdem Tazminatı biriken tüm paranın yüzde 20’sini aşamayacak.
60 Yaşında Tüm Paranın Ancak 4’te Biri Alınabilecek
Emeklilik maaşının yükseltilmesi planlanan sistemde; biriken paranın yüzde 25’lik tutarı yani 4’te biri 60 yaşında ödenecek.
Emekli maaşının düşük olması hasebiyle, biriken Kıdem Tazminatı tutarının kalan kısmı emekli maaşına ilave edilecek. Başka bir deyişle çalışan TES’de biriken Kıdem Tazminatı’nın yüzde 25’ini 60 yaşında aldıktan sonra kalan kısmını yaşlılık maaşı olarak alacak. Toplu ödemeler yerine parça parça ödeme yapılacak. Deyim yerindeyse emekli Kıdem Tazminatı’yla kendi kendine zam yapacak.
Mevcut Kıdem Tazminatı Alma Koşulları Nelerdir ?
- Şu an kıdem tazminatıyla ilgili olarak 1475 sayılı İş Kanunun 14’ncü maddesine göre Kıdem Tazminatı alma koşulları;
- En az bir yıldır aynı işveren ile çalışıyor olmak.
- Zorunlu askerlik hizmeti dolayısıyla işten ayrılmak.
- İyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı sebeplerden ötürü işten çıkarılmamak.
- Yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla ya da işçinin emeklilik aylığı bağlanması için yaşını doldurmuş olup, sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi isteği ile işten ayrılmak.
- Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile işten ayrılması.
- İşçinin ölümü.
